«O que os ollos non ven e a mente non coñece, non existe», decía David Herbert Lawrence.
E tiña razón, porque a visión é o resultado do traballo en equipo dos ollos e o cerebro, que xuntos crean unha imaxe completa e complexa do mundo que nos rodea.
E tiña razón, porque a visión é o resultado do traballo en equipo dos ollos e o cerebro, que xuntos crean unha imaxe completa e complexa do mundo que nos rodea.
Vivimos nun mundo no que a imaxe abrangue e invade case todas as facetas do desenvolvemento humano. Cando paseamos pola rúa vemos contínuamente imaxes ao noso arredor: nos escaparates, nos letreiros das tendas, nos valos publicitarios... Se miras polo teu instituto seguramente verás carteis, fotografías, planos da cidade, etc. Nas revistas, páxinas web que mabexas diariamente hai multitude de imaxes; tamén tes unha chea delas nos teus libros de texto e nas túa carpeta de apuntes.
Parácheste a pensar algunha vez por que están aí esas imaxes? Por que as recortas e as pegas na portada da túa carpeta? Observaches cantas das prendas que vistes levan unha marca moi visible? As letras coas que escribes e que compoñen os textos dos teus libros, son tamén imaxes?
Observa as diferentes imaxes que percibes no traxecto dende o instituto ata atúa casa. Repara tamén nas que hai nas rúas do eu barrio, ou incluso no conxunto da túa cidade. De que tipo son esas imaxes?
Como se fan esas imaxes? Moitas delas precisan do coñecemento de unha técnica específica para poder realizalas con eficacia. Unhas son imaxes artísticas feitas con lapis, pincel, portaminas, estilógrafos, tec... Outras son imaxes en movemento, recollidas co cámaras de cinema ou vídeo, ou dixitais, realizadas por ordenador...
Parácheste a pensar algunha vez por que están aí esas imaxes? Por que as recortas e as pegas na portada da túa carpeta? Observaches cantas das prendas que vistes levan unha marca moi visible? As letras coas que escribes e que compoñen os textos dos teus libros, son tamén imaxes?
Observa as diferentes imaxes que percibes no traxecto dende o instituto ata atúa casa. Repara tamén nas que hai nas rúas do eu barrio, ou incluso no conxunto da túa cidade. De que tipo son esas imaxes?
Como se fan esas imaxes? Moitas delas precisan do coñecemento de unha técnica específica para poder realizalas con eficacia. Unhas son imaxes artísticas feitas con lapis, pincel, portaminas, estilógrafos, tec... Outras son imaxes en movemento, recollidas co cámaras de cinema ou vídeo, ou dixitais, realizadas por ordenador...
Segundo Cecilia M. Alonso "A percepción visual é a interpretación ou discriminación dos estímulos externos visuais relacionados co coñecemento previo e o estado emocional do individuo".
É a capacidade de interpretar a información e, por tanto, o entorno dos efectos da luz visible que chega ao ollo. Dita percepción é tamén coñecida coma a visión.
Os distintos compoñentes fisiolóxicos involucrados nesta refírense conxuntamente como o sistema visual, e son a base de moitaa investigacións en psicología, ciencia cognitiva, neurociencia e biología molecular.
A percepción visual é un proceso activo co cal o cerebro pasa a transformar a información lumínica captada polo ollo en unha recreación da realidade externa. En xeral, pódese dicir que o cerebro humano interpreta estas imaxes en función dos coñecementos previos que ten delas ou comparandoas con outtras coñecidas.
Así, o estímulo pertence ao mundo exterior e produce un primer efecto na cadea do coñecemento; o mesmo que o frío, o calor, o duro, o xelatinoso, o vermello, o branco é de orde cualitativa.
Por outro banda, é sempre enerxía física, mecánica, térmica, química ou electromagnética que provoca a activación de un receptor sensorial. Pero a percepción pertenece al mundo individual interior, ao proceso de interpretación do ser humano e ao coñecemento das cousas.
É a capacidade de interpretar a información e, por tanto, o entorno dos efectos da luz visible que chega ao ollo. Dita percepción é tamén coñecida coma a visión.
Os distintos compoñentes fisiolóxicos involucrados nesta refírense conxuntamente como o sistema visual, e son a base de moitaa investigacións en psicología, ciencia cognitiva, neurociencia e biología molecular.
A percepción visual é un proceso activo co cal o cerebro pasa a transformar a información lumínica captada polo ollo en unha recreación da realidade externa. En xeral, pódese dicir que o cerebro humano interpreta estas imaxes en función dos coñecementos previos que ten delas ou comparandoas con outtras coñecidas.
Así, o estímulo pertence ao mundo exterior e produce un primer efecto na cadea do coñecemento; o mesmo que o frío, o calor, o duro, o xelatinoso, o vermello, o branco é de orde cualitativa.
Por outro banda, é sempre enerxía física, mecánica, térmica, química ou electromagnética que provoca a activación de un receptor sensorial. Pero a percepción pertenece al mundo individual interior, ao proceso de interpretación do ser humano e ao coñecemento das cousas.
Imaxes
son todas e cada unha das representacións que nós facemos da realidade.
Percibímolas a través dos ollos, pero non as poderíamos reter nin reproducir se
non inventaramos algunhas técnicas que nos permiten debuxalas ou captalas por
diversos medios. De feito, o ser humano é o unico animal que pode crear
imaxes ou reproducir as da realidade;
ningún outro é quen de modelar unha figura ou pintar unha paisaxe de forma
consciente.
Hai uns trinta mil anos, os humanos do paleolítico comezaron a pintar nas covas representacións de animais, de cacerías, de homes e mulleres. Estampaban as súas mans manchadas de pintura sobre a rocha, facendo liñas sinuosas cun significado que ainda descoñecemos, deixando así unha pegada do seu paso polo mundo. A culturas posteriores representaron a lingua falada mediante xeroglíficos, dando lugar ao nacemento da escritura, que é unha forma de representación visual dos sons.
Ao longo da historia, as persoas inventaron unha serie de instrumentos que lles permitiron ampliar e mellorar a súa visión (os lentes, os microscopios, as lupas...) así como rexistrar e conservar as imaxes: a finais do século XV naceu a imprenta, que permitiu reproducir letras e debuxos un número infinito de veces, no século XIX aparecen a fotografía e o cinema, e no XX desenvolvéronse formas de comunicación como o teléfono, a radio ou a televisión. Nos últimos anos, a humanidade ven de dar un novo salto cualitativo, utilizando a microelectrónica para crear e difundir imaxes a través do ordenador.
Hai uns trinta mil anos, os humanos do paleolítico comezaron a pintar nas covas representacións de animais, de cacerías, de homes e mulleres. Estampaban as súas mans manchadas de pintura sobre a rocha, facendo liñas sinuosas cun significado que ainda descoñecemos, deixando así unha pegada do seu paso polo mundo. A culturas posteriores representaron a lingua falada mediante xeroglíficos, dando lugar ao nacemento da escritura, que é unha forma de representación visual dos sons.
Ao longo da historia, as persoas inventaron unha serie de instrumentos que lles permitiron ampliar e mellorar a súa visión (os lentes, os microscopios, as lupas...) así como rexistrar e conservar as imaxes: a finais do século XV naceu a imprenta, que permitiu reproducir letras e debuxos un número infinito de veces, no século XIX aparecen a fotografía e o cinema, e no XX desenvolvéronse formas de comunicación como o teléfono, a radio ou a televisión. Nos últimos anos, a humanidade ven de dar un novo salto cualitativo, utilizando a microelectrónica para crear e difundir imaxes a través do ordenador.
MECANISMO
DA VISIÓN
As imaxes son posibles gracias a capacidade de ver. O sentido da vista permítenos percibir a realidade e extraer dela toda a información que poida interesarnos. Os outros sentidos (oido, tacto, olfato e gusto) axúndannos a completar a información visual a ter un mellor coñecemento do mundo que nos rodea.
O mecanismo da visión humana está formado por dous ollos situados horizontalmente a unha certa distancia un do outro. O ollo humano funciona de xeito semellante a unha camara fotográfica, que recibe a imaxe dos obxectos do exterior por medio da luz. Igual que a cámara, o ollo está provisto dunha lente (o cristalino), que pode ser enfocada a diferentes distancias; posúe un diafragma (o iris) que regula o paso da luz, e unha película fotosensible (a retina). As células fotorreceptoras da retina conos e bastóns) envían a información que reciben ao cerebro, que se encarga de procesala para recompoñer a imaxe e completar o proceso da visión.
Os ollos adáptanse á visión de imaxes de forma moi efectiva, mediante diversos mecanismos:
1. Acomodación: É a capacidade para observar obxectos situados a diferentes distancias. Conséguese variando a curvatura do cristalino, de tal xeito que a imaxe sempre se forma no mesmo punto da retina. Tamén existe a acomodación á intensidade da luz, que se produce abrindo ou pechando o iris, de xeito que chega máis ou menos luz á retina.
2. Visión estereoscópica: A pequena distancia existente entre os dous ollos fai que cada un deles enfoque por separado, de xeito que cada olo ten unha percepción levemente distinta do mesmo obxecto. O cerebro encárgase de combinar as imaxes que se forman nas retinas,compoñendo unha imaxe única. A existencia da visión estereoscópica permítenos percibir a profundidade e, polo tanto, contemplar os obxectos con certa perspectiva e calcular a distancia á que se encontran ou a velocidade á que se moven.
3. Visión das cores: A retina está formada por dous tipos de células fotorreceptoras: os bastóns, que captan a intensidade luminosa, e os conos, que responden ás diferentes lonxitudes de onda da luz. Destes últimos hai tres tipos: uns sensibles ao vermello, outros ao verde e outros ao azul, resultando unha combinación coa que se poden obter todas as cores do espectro.
As imaxes son posibles gracias a capacidade de ver. O sentido da vista permítenos percibir a realidade e extraer dela toda a información que poida interesarnos. Os outros sentidos (oido, tacto, olfato e gusto) axúndannos a completar a información visual a ter un mellor coñecemento do mundo que nos rodea.
O mecanismo da visión humana está formado por dous ollos situados horizontalmente a unha certa distancia un do outro. O ollo humano funciona de xeito semellante a unha camara fotográfica, que recibe a imaxe dos obxectos do exterior por medio da luz. Igual que a cámara, o ollo está provisto dunha lente (o cristalino), que pode ser enfocada a diferentes distancias; posúe un diafragma (o iris) que regula o paso da luz, e unha película fotosensible (a retina). As células fotorreceptoras da retina conos e bastóns) envían a información que reciben ao cerebro, que se encarga de procesala para recompoñer a imaxe e completar o proceso da visión.
Os ollos adáptanse á visión de imaxes de forma moi efectiva, mediante diversos mecanismos:
1. Acomodación: É a capacidade para observar obxectos situados a diferentes distancias. Conséguese variando a curvatura do cristalino, de tal xeito que a imaxe sempre se forma no mesmo punto da retina. Tamén existe a acomodación á intensidade da luz, que se produce abrindo ou pechando o iris, de xeito que chega máis ou menos luz á retina.
2. Visión estereoscópica: A pequena distancia existente entre os dous ollos fai que cada un deles enfoque por separado, de xeito que cada olo ten unha percepción levemente distinta do mesmo obxecto. O cerebro encárgase de combinar as imaxes que se forman nas retinas,compoñendo unha imaxe única. A existencia da visión estereoscópica permítenos percibir a profundidade e, polo tanto, contemplar os obxectos con certa perspectiva e calcular a distancia á que se encontran ou a velocidade á que se moven.
3. Visión das cores: A retina está formada por dous tipos de células fotorreceptoras: os bastóns, que captan a intensidade luminosa, e os conos, que responden ás diferentes lonxitudes de onda da luz. Destes últimos hai tres tipos: uns sensibles ao vermello, outros ao verde e outros ao azul, resultando unha combinación coa que se poden obter todas as cores do espectro.
O principal problema na percepción visual é que o que a xente ve non é simplemente unha tradución dos estímulos da retina (é dicir, a imagen proxectada na retina).
A vista é o que permite ao ser humano poder identificar a forma, a cor, o tamaño, a textura e demáis cualidades visibles de cada un dos elementos que nos rodean.
Por outro lado, o ollo humano non puede separar máis de 24 imágenes por segundo. De esta imperfección válense a televisión e o cine, que proyectan más de 30 imaxes por segundo. E é a sucesión rápida de imaxes a que nos da a impresión de movimiento.
Limitando el estudio das percepciones só ao campo visual, diremos que é a sensación interior de coñecimiento aparente que resulta dun estímulo ou impresión luminosa rexistrada nos nosos ollos.
O cerebro tende a considerar o que perciben os ollos coma unha unidade: unha habitación, unha paisaxe,...
Por exemplo, o cerebro humano aprende a recoñecer as letras do abecedario por medio das súas imaxes. Ademáis das letras, o ser humano crea multitude de símbolos gráficos que observamos todos os días, consciente ou inconscientemente. Podemos utilizar e comprender estes símbolos porque compartimos cos demáis o coñecemento do seu significado e porque o cerebro emprega recursos para memorizalos.
As leis da teoría da Gestalt (ou da forma) describen como a xente percibe os compoñentes visuais, como patróns organizados en conxuntos. Segundo esta teoría, existen sete factores principais que determinan como os elementos dos patrones son agrupados polo sistema visual.
"Principios de la gestalt": relacion figura-fondo, proximidade, semellanza, peche, simetría, destino común (é decir, o movemento común), e continuidade. (que non sempre se presentan separadas)
A vista é o que permite ao ser humano poder identificar a forma, a cor, o tamaño, a textura e demáis cualidades visibles de cada un dos elementos que nos rodean.
Por outro lado, o ollo humano non puede separar máis de 24 imágenes por segundo. De esta imperfección válense a televisión e o cine, que proyectan más de 30 imaxes por segundo. E é a sucesión rápida de imaxes a que nos da a impresión de movimiento.
Limitando el estudio das percepciones só ao campo visual, diremos que é a sensación interior de coñecimiento aparente que resulta dun estímulo ou impresión luminosa rexistrada nos nosos ollos.
O cerebro tende a considerar o que perciben os ollos coma unha unidade: unha habitación, unha paisaxe,...
Por exemplo, o cerebro humano aprende a recoñecer as letras do abecedario por medio das súas imaxes. Ademáis das letras, o ser humano crea multitude de símbolos gráficos que observamos todos os días, consciente ou inconscientemente. Podemos utilizar e comprender estes símbolos porque compartimos cos demáis o coñecemento do seu significado e porque o cerebro emprega recursos para memorizalos.
As leis da teoría da Gestalt (ou da forma) describen como a xente percibe os compoñentes visuais, como patróns organizados en conxuntos. Segundo esta teoría, existen sete factores principais que determinan como os elementos dos patrones son agrupados polo sistema visual.
"Principios de la gestalt": relacion figura-fondo, proximidade, semellanza, peche, simetría, destino común (é decir, o movemento común), e continuidade. (que non sempre se presentan separadas)
A resolución da imaxe que captura o ollo humano está limitada polo número de células que caben na retina, que funcionan a modo píxeles. Calculase que unha “foto” obtenida polos ollos ten pouco mási dun megapíxel. Nembargantes, o cerebro é capaz de aumentar a resolución das imaxenes antes de procesarlas, tal e como farían unha cámara dixital o un teléfono móvil.
IMAXES ENGANOSAS
Ás veces, o cerebro percibe informacións enganosas ou imcompletas; neses casos recompón a información que falta e constrúe imaxes mentais que non existen en realidade.
Noutros casos pode suceder que non vexamos unha imaxe nun debuxo ou nunha foto ata que alguén nos explica o seu significado.
Ás veces, o cerebro percibe informacións enganosas ou imcompletas; neses casos recompón a información que falta e constrúe imaxes mentais que non existen en realidade.
Noutros casos pode suceder que non vexamos unha imaxe nun debuxo ou nunha foto ata que alguén nos explica o seu significado.
OUTROS SENTIDOS
A percepción da imaxe a través do órgano da visión compleméntase coa información que proporcionan os outros sentidos: oído, olfato, gusto e tacto. Cando contemplas unha paisaxe estás tamén escoitando o ruído do vento, ulindo o arrecendo das flores, sentindo a textura das árbores e a humidade da terra nos teus dedos. O conxunto de todos estes datos permítenche obter un maior grao de información sobre o teu contorno. Debes ter en conta, polo tanto, que a percepción da imaxe case sempre vai acompañada doutras sensacións que complementan a información visual.
O CEREBRO E O QUE TRABALLA
A información que recibe o sentido da vista pasa ao cerebro, onde se elabora una imaxe mental. En xeral, pódese dicir que o cerebro humano interpreta estas imaxes en función do coñecemento previo que ten delas ou comparándoas con outras distintas xa coñecidas. Desta xeito recoñecemos a unha persoa que xa temos visto algunha vez, así como os obxectos ou o contorno que nos rodea. En cambio, reaccionamos con medo ou prevención cando vemos a un estraño ou nos encontramos nun lugar descoñecido.
O cerebro tende a considerar o que percibe cos ollos como unha unidade: unha habitación, unha paisaxe,... Cando miramos a través dunha fiestra, todo o que observamos forma unha soa imaxe. Sen embargo, cando unha imaxe se move nunha paisaxe onde todo está quieto, o ollo tende a seguilo coa mirada, como consecuencia disto, as cousas que hai arredor esvaécense ou vense máis borrosas. O mesmo ocorre cando utilizamos unha cámara de fotografía ou de vídeo.
Podemos acercarnos aos obxectos para observalos mellor, Así facemos que ocupen case todo o campo de visión, impedindo que se vexan outros obxectos situados detrás ou aos lados. Así mesmo, se nos acercamos cunha cámara podemos facer mellores foros dun obxecto, ainda que perdemos a visión de todo o que o arrodea. A este proceso chamámolo encadrar. O encadre en fotografía e en cinema responde a unhas normas que todos debemos coñecer e respectar. Entre estas normas encóntrase a referida á tipoloxía dos planos (plano xeral, primeiro plano,...) establecida desde a época do cinema mudo, e as chamadas “regras de ouro” que se utilizan na fotografía.
A experiencia ensínanos, tamén, que as cousas que se atopan encontran lonxe vense máis pequenas que as que están máis preto. Do mesmo xeito, cando observamos un debuxo ou unha fotografía, o cerebro interpreta que as cousas máis pequenas están máis afastadas que as que ocupan maior espacio. Isto non é realmente así, porque todos os obxectos que aparecen nese debuxo ou foto están situados no mesmo plano: o papel sobre o que estan impresos. Deste modo xurde o concepto de lonxe-preto, segundo o tamaño relativo duns obxectos fronte nun mesmo plano.
A percepción da imaxe a través do órgano da visión compleméntase coa información que proporcionan os outros sentidos: oído, olfato, gusto e tacto. Cando contemplas unha paisaxe estás tamén escoitando o ruído do vento, ulindo o arrecendo das flores, sentindo a textura das árbores e a humidade da terra nos teus dedos. O conxunto de todos estes datos permítenche obter un maior grao de información sobre o teu contorno. Debes ter en conta, polo tanto, que a percepción da imaxe case sempre vai acompañada doutras sensacións que complementan a información visual.
O CEREBRO E O QUE TRABALLA
A información que recibe o sentido da vista pasa ao cerebro, onde se elabora una imaxe mental. En xeral, pódese dicir que o cerebro humano interpreta estas imaxes en función do coñecemento previo que ten delas ou comparándoas con outras distintas xa coñecidas. Desta xeito recoñecemos a unha persoa que xa temos visto algunha vez, así como os obxectos ou o contorno que nos rodea. En cambio, reaccionamos con medo ou prevención cando vemos a un estraño ou nos encontramos nun lugar descoñecido.
O cerebro tende a considerar o que percibe cos ollos como unha unidade: unha habitación, unha paisaxe,... Cando miramos a través dunha fiestra, todo o que observamos forma unha soa imaxe. Sen embargo, cando unha imaxe se move nunha paisaxe onde todo está quieto, o ollo tende a seguilo coa mirada, como consecuencia disto, as cousas que hai arredor esvaécense ou vense máis borrosas. O mesmo ocorre cando utilizamos unha cámara de fotografía ou de vídeo.
Podemos acercarnos aos obxectos para observalos mellor, Así facemos que ocupen case todo o campo de visión, impedindo que se vexan outros obxectos situados detrás ou aos lados. Así mesmo, se nos acercamos cunha cámara podemos facer mellores foros dun obxecto, ainda que perdemos a visión de todo o que o arrodea. A este proceso chamámolo encadrar. O encadre en fotografía e en cinema responde a unhas normas que todos debemos coñecer e respectar. Entre estas normas encóntrase a referida á tipoloxía dos planos (plano xeral, primeiro plano,...) establecida desde a época do cinema mudo, e as chamadas “regras de ouro” que se utilizan na fotografía.
A experiencia ensínanos, tamén, que as cousas que se atopan encontran lonxe vense máis pequenas que as que están máis preto. Do mesmo xeito, cando observamos un debuxo ou unha fotografía, o cerebro interpreta que as cousas máis pequenas están máis afastadas que as que ocupan maior espacio. Isto non é realmente así, porque todos os obxectos que aparecen nese debuxo ou foto están situados no mesmo plano: o papel sobre o que estan impresos. Deste modo xurde o concepto de lonxe-preto, segundo o tamaño relativo duns obxectos fronte nun mesmo plano.
O aumento da definición da imaxe sucede nol núcleo xeniculado lateral, unha rexión cerebral que recibe a imaxe do ollo e, antes de enviala á corteza para a súa análise, aplica una técnica similar á edición fotográfica que consiste en interpolar ou encher a información que falla con datos deducidos dun algoritmo. O resultado é unha imaxe retiniana con maior número de píxeles e, polo tanto, maior resolución aparente, según descubrieron Luis Martínez-Otero, investigador do Instituto de Neurociencias de Alicante, e os seus colegas na revista Neuron.
Hai algo no que ningunha cámara fotográfica, xa sexa analóxica ou dixital, conseguiu superar ao ollo humano, e é a súa capacidade para obter contraste nas imaxes sen perder os detalles nin nas luces nin nas sombras. Científicos da Universidade de California o investigaron y chegaron á conclusión de que é gracias ao traballo celular en equipo.
O que a cámara dixital e o ollo teñen en común é que tanto os píxeles como as células receptoras da luz (conos e bastóns) generan unha respuesta eléctrica proporcional á intensidade da luz que reciben. Pero hai una diferencia crucial: cando os fotorreceptores do ollo se excitan, mandan sinais a decenas de células vecinas, inhibindo a algunhas e estimulando a outras. E este feedback positivo e negativo é o que permite que existan á vez bo contraste e boa definición...